Vanaf 29 maart kunnen bezoekers in het Mauritshuis in Den Haag live het onderzoek en de restauratie van ‘De stier’ van Potter meemaken.

Het monumentale (en grootste!) schilderij in de collectie van het Mauritshuis is vijftig jaar geleden voor het laatst behandeld. Sindsdien hebben conserverings-, restauratie- en onderzoekstechnieken een enorme vlucht genomen. Doel van het project, dat anderhalf jaar gaat duren, is nieuwe inzichten te verwerven in de schildertechniek en werkwijze van Paulus Potter en het schilderij nog beter behouden voor komende generaties. Het onderzoek en de restauratie van ‘De stier’ worden mede mogelijk gemaakt door het Nederlandse familiebedrijf Lely, een legaat van Mevrouw A.D. Bonebakker-van Enter, een anonieme particulier, de Debman Foundation en Stichting Retourschip.

Glaswand
Het schilderij is verhuisd naar een andere zaal, die als atelier wordt ingericht. Het publiek kan door een glaswand bijna dagelijks de restauratoren aan het werk zien. Tussen 29 maart en eind mei vindt eerst onderzoek naar het schilderij plaats, waarna vanaf begin juni aan de uitgebreide restauratie kan worden gewerkt. Die zal waarschijnlijk tot eind '25 duren.

Ontdekking
Tijdens voorafgaand onderzoek is aan het licht gekomen dat de National Gallery of Ireland (Dublin) een schilderij bezit dat gelinked kan worden aan ‘De stier’. Restaurator Jolijn Schilder van het Mauritshuis ontdekte dat Potter ooit een groot schilderij schilderde waarvan het schilderij Kop van een witte stier een fragment blijkt te zijn. De 'Ierse' stier is van onschatbare waarde voor het onderzoek naar de 'Nederlandse' stier. Dit project is een samenwerking tussen de National Gallery of Ireland en het Mauritshuis. Beide stieren zullen in het Mauritshuis te zien zijn tussen maart en mei 2024.

De start van het onderzoek en de restauratie van ‘De stier’ van Paulus Potter vond plaats op donderdag 28 maart.

Na koffie of thee en een croissant werden de genodigden ontvangen door Martine Gosselink, directeur Mauritshuis. Zij vertelde over de geschiedenis van het schilderij. Daarna kwam Abbie Vandivere, restaurator Mauritshuis, aan het woord. Zij ging uitgebreid in op schoonmaken en de restauratie van het schilderij. Ook vertelde ze dat het schilderij groter gemaakt is door Paulus Potter terwijl hij eraan werkte. Ook gaf ze aan dat ‘De stier’ in de oorlog op een veilige plaats was ondergebracht.

Daarna vertelde restaurator Jolijn Schilder over haar ontdekking van ‘Kop van een witte stier’ in de National Gallery of Ireland in Dublin.

Tot slot vertelde Caroline Campbell (directeur van het National G|allery of Ireland) over de samenwerking tussen de National Gallery of Ireland en het Mauritshuis.

Daarna mochten de genodigden een kijkje nemen in zaal 2, waar ‘De stier’ van Potter door Abbie en Jolijn onderzocht en gerestaureerd gaat worden. Het schilderij staat daar zonder lijst en dat is een bijzonder gezicht. Achter glas konden de genodigden kijken naar het schilderij en de twee restaurators die vanaf 29 maart aan de slag gaan. Bezoekers kunnen dan achter datzelfde glas meekijken.

PotterKijkers
Doordat de restauratie achter een glaswand plaatsvindt, kunnen de bezoekers van het Mauritshuis kijken naar de activiteiten van de onderzoekers en restaurateurs.
Deze PotterKijkers zien wat er allemaal komt kijken bij de restauratie van een schilderij. Voor welke keuzes komen de restauratoren te staan? En waarom gaat het eigenlijk allemaal zo langzaam en voorzichtig?

Tijdens PotterKijkers kom je alles te weten over het tweejarig restauratieproces én worden de leukste feitjes over één van de beroemdste schilderijen van Nederland met de bezoekers gedeeld. Het hele proces is op zaal te volgen en wie dat wil kan ook online kijken naar de voortgang. Zo worden het onderzoek en de restauratie toegankelijk, laagdrempelig en interessant voor alle leeftijden.

Elke vrijdagmiddag om 14:00 uur komen de restauratoren naar de Gouden Zaal in het museum voor een exclusieve Q&A. Hier mag je ze de hemd van het lijf vragen: Zijn ze wel eens zenuwachtig? Wat is het allerleukste om te doen tijdens het restaureren? En hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk?

Abbie en Jolijn vertellen je met plezier alles over dit loeigrote project.


Door: Peter van der Aar.
Tekst: Boris de Munnick (PR Mauritshuis) en Peter van der Aar.
Foto's: Peter van der Aar.


                                                      Het Mauritshuis

                                                     
                                                           Het scherm in de zaal


                                                       Martine Gosselink, directeur Mauritshuis


                                                       Geschiedenis van 'De stier'


                                                       Geschiedenis van 'De stier'


                                                       Geschiedenis van 'De stier'


                                                       Abbie Vandivere, restaurator Mauritshuis


                                                       Onderzoek


                                                      Paulus Potter maakte het schilderij groter, terwijl hij eraan werkte


                                                      Infraroodfoto


                                                      Planning


                                                      Jolijn Schilder, restaurator Mauritshuis


                                                     De witte stier (National Gallery of Ireland)


                                                     De beide stieren


                                                     Caroline Campbell, directeur National Gallery of Ireland


                                                     De stier en de twee restaurators